מה נוצר ?
מידעון הפיקוח על האמנות החזותית
דבר המפמ"ר
מורים ומורות יקרים לאמנות
שנת תשע"ט עומדת בסימן התעצמות האמנות בכל התחומים. מגמות אמנות חדשות שנפתחות בכל המגזרים, תקציבים מיוחדים שניתנו לבתי הספר על ידי מנכ"ל משרד החינוך כדי להעביר מסר על חשיבות לימודי האמנות בבתי הספר היסודיים ובחטיבות הביניים, השתלמויות מורים המגיעות עד לפריפריות הרחוקות ועוד. כל אלה נוספים לפעילויות שהפכו כבר למסורת: תערוכות תלמידים מצטיינים, תחרויות, כנסים וימי עיון למורי אמנות.
אני גאה לראות איך בשנים האחרונות הפכנו כולנו למשפחה אחת, משפחה שרבים רוצים להצטרף אליה. השנה הצטרפו אלינו מגמות אמנות תיכוניות רבות שנהנות מצוות ההדרכה המצוין ומתכניות הלימודים העדכניות והמאתגרות שלנו.
זוהי ההזדמנות להודות לאורלי עמיקם, שרון שפלן לזר, מיכל בנדרסקי ושרון תירוש, המדריכות הארציות המופלאות שלי שעובדות ללא לאות על מנת לאפשר לכל מורה את התמיכה, הריענון והפיתוח המקצוע לו כולכם ראויים. כמו כן אני מודה לצוות הרפרנטיות לאמנות במחוזות: מיכל לוי בדרום, אירית חן-טובי בצפון, מיכל אשל בתל אביב, שבי ערבה במחוז מרכז, סיוון שמעוני בחיפה וענת רוזנבאום בירושלים-מנח"י. כולן עושות עבודה מאומצת ומסורה על מנת לקדם את החינוך לאמנות בכל יישוב ובכל בית ספר.
לקראת חופשת הפסח אני מקווה שכולכן/ם מסתכלים לאחור בסיפוק על הישגי השנה החולפת ומתכננים את המשך הפעילות לקראת השיא של סוף שנת הלימודים: תערוכות גמר, מבחני בגרות ואירועי סיום.
בעלון שלפנינו אנו מסכמים בקצרה את כל שנעשה עד היום בתקווה לעורר השראה ולעודד מורים נוספים להגיע לפעילויות המגוונות שאנו יוזמות ומקדמות.
אני מאחלת לכולכן/ם חג שמח והמשך שנה נפלאה,
שלכן/ם תמיד,
ד"ר סיגל ברקאי
מפמ"ר אמנות חזותית
מה חדש ? תחרויות , שיתופי פעולה ופרויקטים משרדיים
"תעשו מקום לאמנות"- התוכנית החברתית לחטיבות הביניים
תוכנית זו מזמנת את תלמידי האמנות החזותית לחשוב, ליצור ולהעז בשותפות ומעורבות בין חברי הקהילה בבית הספר ובמרחב השכונתי הציבורי. התוכנית מותאמת להוראה סמסטריאלית וללמידה רב גילאית במסגרת לימודי אמנויות בראייה חברתית בחטיבת הביניים.
תקצוב קול קורא אמנויות לחט"ב
השתלמות ארטיביזם- אמנות בחברה ובקהילה
תחרות צילום חברתי בשנת האחדות
במסגרת הנושא השנתי של מערכת החינוך לשנת תשע"ט :" שומרים על אחדות , שומרים על ייחודיות", המטה לחינוך אזרחי ולחיים משותפים יזם תחרות ארצית שמתמקדת ב" צילום חברתי".
מטרת התחרות היא לעודד את התלמידים לאתר סוגיה הרלוונטית לעולמם המשקפת את החברה הישראלית הרב תרבותית הייחודית.
תוכנית "אמנות מדברת שפה" בשיתוף אגף א' לילדים ונוער בסיכון
תוכניות לימודים
מורשת יהדות אתיופיה- תוכנית לימודים רב תחומית
יחידת לימוד "אמנות האסלאם" בשיתוף מוזיאון האסלאם בירושלים
חומרי הוראה - מצגת " אנשים שחורים באמנות"
כתיבה ופיתוח : ד"ר סיגל ברקאי
נורמן רוקוול, " הבעיה שאיתה כולנו חיים", שמן על בד, 1964
קארי ג'ימס מרשל, "זמנים עברו", אקריליק וקולאז' על בד, 1997
השתלמויות
השתלמות החגים- מפגש ראשון ( חנוכה)
ובתערוכתה של סימה לוין.לאחר סדנה מוצלחת בהנחיית האמנית נסענו למרכז ההנצחה בקרית טבעון, ביקרנו במיצב התאורה המרהיב של קרן נחושתן וסיימנו במפגש עם אוצרות הגלריות מיכל שכנאי ושחר מרנין- דיסטלפלד. היה מעניין, מעורר השראה ומהנה לבלות יחד.
יום עיון- נווה שכטר
כנס פתיחת השנה למורי האמנות התקיים בנווה שכטר , אשר בשכונת נווה צדק בתל אביב. הכנס עסק במגדר ואמנות במהלכו התרגשנו ולמדנו מהמפגשים עם סיגלית לנדאו, הרצאות על מגדר ופמיניזם בעולם ובישראל
ושיח אמן עם נירית טקלה ומג'דה חלבי. כל המשתתפות נשים עוצמתיות ומעוררות השראה. תודה למרכז התרבות נוה שכטר על האירוח הנעים והתערוכה המרתקת.
השתלמות מקוונת "חקר כבסיס לכתיבת יחידות לימוד" בהנחיית אורלי עמיקם
השתלמות החקר כללה תשע יחידות לימוד שעיקרן הוראת שיטות חקר על מנת לבנות יחידות לימוד עצמאיות
כידוע, תכנית הלימודים שלנו דורשת הוראת נושאים אך ללא כפיית יצירות נתונות.
אנו מעודדים מורים לבחור בעצמם את היצירות שילמדו וההשתלמות נועדה להעניק למורים כלי מחקר בבואם לבחור וללמד יצירה.
המפגש הראשון היה מפגש פנים אל פנים במט"ח, ויתר המפגשים התנהלו בצורת לימוד יחידות א-סינכרוניות, והשתתפות בארבעה מפגשים סינכרוניים.
התגובות היו מצוינות. מורים דיווחו על התקדמות ניכרת ברמת הידע, הביטחון וכישורי החקר שרכשו במהלך ההשתלמות.
כל המשתתפים ביקשו השתלמות המשך.
מדברי המשתתפים:
בהחלט עברתי דרך עד למטלת הסיכום ודברים מאוד התחדדו, מרגישה שהמטרה הושגה וחייבת עוד לציין שהלואי והשתלמויות באופן כללי במשרד החינוך היו ברמה כזאת ובעלי השגים כאלו, כי הטענה בד"כ היא שההשתלמויות לא מעבירות תהליך ונועדות לסימון ומילוי חובה. לא כך במקרה זה שהיה מעשיר ומשכיל ומאוד מהנה.
שמחה שלקחתי את זה למרות העומס הרב של תואר שני במקביל
בכל אופן, רציתי להגיד לך שאני מרגישה הרבה יותר ממוקדת בהוראה, יודעת איך לעבד ולחקור יצירה לפני שאני מביאה אותה לכיתה, ומאד נהניתי מהחקר והעיבוד. אז הרבה הרבה תודה.
הרגשתי רגועה יותר ובשליטה ואני מניחה שגם הם היו פחות מוצפים. מה שחשוב זה שהם לומדים "לראות" את האמנות ולא "לדקלם" את מה שאני אומרת להם. אני נותנת להם רק את הרקע והם מעיזים לחשוב ולתרום לדיון. אני ממש יכולה להעיד על השינוי שהם עברו מתחילת השנה ביחס להתבוננות על אמנות!
למדתי על עצמי: שכברור לי מה אני רוצה ואיזה מיומניות אני רוצה שירכשו השיעור בהיר שמח ומאפשר להוביל מהלך שנוגע בתלמידות.
השלמות מורי סדנה בהנחיית שרון שפלן לזר
השתלמות מורי סדנה התקיימה השנה בהדרכתה של שרון שפלן לזר
מטרת ההשתלמות הייתה כפולה- ראשית לייצר קבוצת שייכות והפרייה הדדית בין חברי הקבוצה, ובנוסף לעודד פיתוח ומחשבה חדשנית אודות תכנית הלימודים בסדנה- תרגילים שונים במדיומים שונים בהתאם לשכבות הגיל השונות בתיכון, פרויקט הגמר, התמודדות עם שאלות החקר בבגרות ועם נושאים שונים הקשורים להוראת אמנות כמו סיורי מוזיאון וגלריות, סדנאות יצירה במרחב הציבורי, טיולי אמנות, אוצרות בבית הספר, הקמת גלריות בית ספריות,אמנות ואקטיביזם ועוד...
כל זאת בדגש על הוראה מעשית והתנסותית בסדנה.
ההשתלמות הייתה יריית פתיחה ליצירת חיבורים נוספים בין מורי הסדנה בהמשך הדרך...
במהלך ההשתלמות נוצרה קבוצה ייחודית וחיובית ונאספו חומרי השראה ולמידה שונים ומרתקים.
השתלמות למורים חדשים- בהנחיית אורלי עמיקם ושרון שפלן לזר
השתלמות למורים חדשים:
ההשתלמות מיועדת למורים חדשים במערכת המגיעים לפגישה חודשית באזור המרכז.
ההשתלמות החלה בחודש אוקטובר ועד כה, התקיימו בה שמונה מפגשים מתוך עשרה.
מטרות ההשתלמות:
א. במה לשמיעת שאלות ותהיות, פדגוגיות, מקצועיות ומערכתיות.
ב. הבהרת תכנית הלימודים למלמדים אותה בפעם הראשונה.
ג. יצירת קבוצה המחליפה רעיונות וחומרים.
ד. גיבוש שפה משותפת בין המורים לבין צוות ההדרכה.
ה. התכנים משתנים על פי בקשת המורים בסיום כל מפגש.
המורים מגיעים בעקביות להשתלמות, הם נהנים לפגוש זה את זה ולהחליף רעיונות. האווירה היא מאד טובה ופתוחה.
כולם מדווחים על תחושת ביטחון גוברת בהוראה ותחושת שייכות לקבוצה מקצועית.
כל מפגש מסתיים בשאלה : "מה לקחתם מהמפגש?" והתשובות נעות בין תחושות אישיות ("כיף להיפגש ולקשור קשרים עם עמיתים") לבין התקדמות מקצועית ("סדר,...יצירות חדשות....רעיונות חדשים").
השתלמויות עתידיות
השתלמות החגים- מפגש שני ושלישי
השתלמות שורשים בבית התפוצות
השתלמות מדיה דיגיטלית בשלומי
תערוכות
פתיחת תערוכה "דיאלוג עם אמן", תיכון קלעי, גבעתיים.
דיאלוג עם קלימט- עבודתה של התלמידה יולי וודניצקי
פרויקט דיאלוג עם אמן מזמן לתלמידים אפשרות לבצע עבודת חקר אמנותי, ללמוד מאמנים גדולים ולפתח אמירה אישית. התלמידה יולי וודניצקי התייחסה לאמן גוסטב קלימט וליצירתו המפורסמת " הנשיקה", 1907-1908, שמן על בד.
בתחילה חקרה יולי את מוטיב הזהב ביצירה כחומר סמלי ,היא יצרה סילואטה של הזוג באבני פספס ועבדה בדפי זהב. שתי טכניקות מסורתיות אלה לקוחות מהאמנות הביזנטית וקשורות ללידתה של איקונוגרפיה נוצרית בה הזהב מגלם את האור האלוהי והופך להיות מוטיב מלווה קדושה.
בהמשך עסקה התלמידה במסר המועבר בתמונה וביחסי התפקידים בזוגיות זאת דרך צילום מבוים.
יולי מגלמת את הדמות הנשית עטויה גלימה מוזהבת שתפרה בעצמה,היא מבקשת מאחד מחבריה לכיתה לגלם את דמות בן הזוג וביחד יוצרת מחוה לעבודה בליווי אמירה חדשה
בצילום הדמות הנשית אינה נכנעת ו/או פסיבית אלא היא הדומיננטית, המכתיבה את הסצינה.
היפוך תפקידים מהתפקיד המסורתי הנמצא בציורו של קלימט.
דיאלוג עם ליכטנשטיין עבודתה של התלמידה ליאה פיינברגר
ליאה פיינברג יוצרת דיאלוג עם התמונה של רוי ליכטנשטיין " נערה עם סרט", שמן על בד, 1965
ליכטנשטיין יצר קלוז אפ על פריים מתוך קומיקס והגדיל אותו תוך דגש על משטחי צבע וטקסטורה של דפוס.
ליאה הופכת את משטחי הצבע שלו לציור מופשט ומתרגמת את הציור השטוח למרחב פיסולי תלת מימדי.
במסלול נוסף עובדת ליאה בתוכנת פוטושופ וחוקרת את נקודות הדפוס העגולות לעומת הפיקסלים המרובעים של מסך המחשב. את דמות הסטריאוטיפית של 'הנערה הבלונדינית חסרת הישע' היא הופכת לדמות גברית ומנסה להציג אותו בתפקיד הנערה חסרת הישע
דיאלוג עם מגריט- עבודתה של התלמידה יולי כץ
יולי כץ חוקרת את נושא הקשר בעבודה של מגריט, בעיקר את העבודה "האוהבים", 1928, שמן על בד.
לאחר שהיכירה את הביוגרפיה והאיקונוגרפיה של האמן והיצירה היא בחר ליצור עבודות העוסקות בקשר זוגי בין מלאך לאדם. המלאך הוא דמות נשית במקרה זה .למעטה הבד החוצץ בין האוהבים היא העניקה פרשנות של חציצה בין שתי הוויות חיים שונות שלהן העניקה אפשרות של איחוד
מעטה הבד החוצץ בין האוהבים היא העניקה פרשנות של חציצה בין שתי הוויות חיים שונות שלהן העניקה אפשרות של איחוד, האהבה תגשר על הפערים.
את הציורים ציירה על שקפים בסגנון ציורי המתכתב עם ציורי קומיקס יפני ( אנימה) והניחה אותם זה על גבי זה על מנת ליצור רבדים ושלבים בתמונה. השקפים איפשרו ליצור ווריאציות המשקפות רגשות שונים וסיטואציות בזוגיות.
הציור על גבי השקפים יצר אפשרויות משחק מגוונות בגלל שניתן להפוך אותם ולהניח את הכנפיים פעם על דמות האישה ופעם על דמות הגבר.
עבודות פיסול של יולי- מזוודה מימנה מבצבצות נוצות מכנפי המלאך ודמות אישה עטופה וחליפת גבר ריקה מרחיבות את הנושא למדיומים נוספים ועוסקות בפער ובחלל בין נוכחות להיעדר.
קול קורא לתערוכת בוגרים מצטיינים
קול קורא לתערוכת הבוגרות\ים המצטיינות\ים דיאלוג בין זהויות
בהקשר הנושא השנתי: שומרים על אחדות, שומרים על ייחודיות
החברה הישראלית העכשווית מורכבת מקבוצות רבות ושונות שלכל אחת מהן מאפיינים זהותיים אחרים: דת, לאום, מוצא עדתי, צבע עור, מגדר, זהות מינית מעמד כלכלי והשכלתי, מיקום גאוגרפי ועוד. התערוכה השנה תשקף את המגוון החברתי בישראל, בהקשרי זהות אישית וקבוצתית, ואת הדיאלוג בין הקבוצות השונות בחברה.
תלמידי ומורי האמנות מוזמנים לשלוח עבודות בולטות באיכותן בסוגי מדיה שונים: ציור, פיסול, רישום, ווידאו, מדיה דיגיטלית, מייצב, תיעוד של פרפורמנס ועוד. העבודות המצטיינות יבחרו על ידי ועדה מטעם מפמ"ר אמנות חזותית.
הגשת עבודות לתערוכה : יש לשלוח תיעוד של העבודות באיכות צילום טובה בפורמט של מצגת ( כקובץ PPT או מסמך PDF ) עד לתאריך 7.4
בדף הראשון של המצגת יופיע: שם בית הספר, שא רכז\ת המגמה, מספר הטלפון שלה\שלו
מתחת לכל עבודה יופיעו: שם התלמיד, כיתה, מספר טלפון, ופרטי העבודה
פרטים על התערוכה :
תאריך הפתיחה : 6.6.19
תאריך סגירה: 13.6.19
מיקום: גלריה המדרשה, הירקון 19 תל אביב
המציגים: תלמידי י"א ו י"ב- מגמות אמנות עיוניות
מהנעשה במחוזות
מחוז צפון - פרוייקט כולאננה באמנות
פרוייקט חיים משותפים בשיתוף מכון "מרחבים" "חיים משותפים" ומפמ"ר אמנות חזותית.
במסגרת הפרויקט חולקו בתי ספר שונים במחוז צפון לצמדים מעורבים של בית ספר יהודי \ דרוזי או יהודי\ ערבי . התלמידים נפגשים לשני ביקורים משותפים במוזיאונים ושני ביקורים בבתי הספר בהם הם יוצרים יחד אמנות. את פרויקט האמנות בבתי הספר תיכננו המורים לאמנות עוד בהשתלמות משותפת בבית יציב ובתהליך של מפגשים ושיחות משותפות. התוצרים יוצגו בכנס אמנות שיתקיים בסוף חודש מרץ.
בביקורים המשותפים במוזיאונים הושם דגש רב על פעילויות משותפות דרך משחק ויצירה . המוזיאונים בהם ביקרנו הם מוזיאון הפתוח תפן בתערוכתו של בועז וועדיה. מוזיאון בר דויד בברעם שבו תערוכה באגף הנוער , במשכן לאמנות עין חרוד ובמוזיאון וילפריד הזורע.
מטעם "חיים המשותפים"מובילה שלומית קרויאבסקי רפרנטית חיים משותפים וחלד מיערי מדריך ארצי. מטעם"מרחבים"מנהלת את התכנית הג"ב פידא חמוד
מטעם מפמ"ר אמנות רפרנטית מחוז צפון הגברת אירית טובי
מחוז מנח"י- ירושלים
לבין עיריית מודיעין ומנהלת אופק, בפרסומן של יצירות תלמידים העוסקות בנושא השנתי, על גבי שלטי חוצות במרחב הציבורי ברחבי העיר.
שיתוף התלמידים הלומדים במערכת החינוך בשיח הציבורי, בדגש לחינוך ערכי ואמנותי וכן שילובם במרחב הציבורי, יפתח בתלמידים מודעות, וייצר מרחב חדש של תרבות. ההכרה ביכולות תלמידנו תביא לגאוות יחידה, לצד העצמה, הבעה אישית וקידום הפן הערכי- לימודי.
איתמר בן חור, "רעים" מודיעין, מורה: שרון שדיאל
עבודה שיתופית, "ענבלים,"מורה : ריקי בן ארי
כחל ברזל, "יחד" מודיעין, מורה : שולי בניטה