Non-verbale leerstoornis (NLD)
bij (jong) volwassenen
Waar lopen jongvolwassen NLD'ers tegenaan op weg naar hun volwassenheid.
Veel jongvolwassenen willen graag contact met anderen, maar dit gaat vaak niet goed. Zij worden niet altijd begrepen en dat voelen zij ook. Om zwaktes te verbloemen spelen zij soms toneel door middel van hun verbale sterkte. Als het communiceren niet goed gaat dan kunnen zij in een isolement raken. Ze kunnen het gevoel hebben nooit iets goed te doen, maar ze begrijpen niet waar het aan ligt.
Zij lopen regelmatig tegen dingen aan zoals grapjes niet begrijpen en signalen verkeerd begrijpen. Dit heeft te maken met het onvermogen om non-verbaal gedrag van anderen te herkennen en te begrijpen.
Zij hebben moeite met het opbouwen van een overzicht en zij worden snel overvraagd. Dit heeft te maken met een gebrek aan ruimtelijk inzicht. Dit uit zich bijvoorbeeld in verdwalen, geen kaart kunnen lezen, de weg kwijt raken zelfs als zij die weg al meerdere keren hebben gelopen.
Maar ook op school, stage en werk geeft een gebrek aan ruimtelijk inzicht problemen met bijvoorbeeld planning en het omgaan met wisselende omstandigheden.
Zij hebben moeite om zich te concentreren. Zo is het moeilijk om de aandacht gericht op het huidige onderwerp te verplaatsen naar een onderwerp dat iemand anders tussendoor aanreikt.
Het coördineren van meerdere handelingen tegelijk, zoals autorijden, is moeilijk. Lessen in een automaat is voor velen een oplossing. Het is een alternatief om toch te leren autorijden.
Zij klagen over ernstige vermoeidheidsverschijnselen. Zij zitten vaak tegen een burn-out aan. Zij hebben op den duur moeite om ergens aan te beginnen uit angst voor falen. Dit kan leiden tot een depressie.
Studie / Werk
Veel jongeren lopen vast in de studie. Veel scholieren hebben behoefte aan een lager tempo en een herhaalde stapsgewijze uitleg.
Ze voelen zich niet altijd begrepen door de docenten van de middelbare school. Veel van deze jongeren bezoeken hierdoor meerdere scholen en / of komen terecht in het speciaal onderwijs.
Velen doen langer over de studie. Ook komt het voor dat jongeren voortijdig stoppen met de studie. Zij krijgen dan nogal eens het advies om een niveau lager te gaan doen, terwijl zij best wel slim zijn. Dit betekent dat zij of voor de keuze komen te staan:
- Een opleiding te kiezen die zij leuk vinden en waarbij zij op hun tenen moeten lopen
- Een opleiding kiezen die zij minder leuk vinden op een lager niveau.
Sommigen krijgen zelfs tijdens de studie te maken met psychiatrische opnames of vervallen in depressies.
Velen krijgen het advies om bij een MBO- of een HBO studie de juiste hulp te zoeken om de schooljaren door te komen. Het blijkt in de praktijk moeilijk om hulpverleners te vinden die voldoende kennis hebben van een non-verbale leerstoornis. Toch is het van belang dat NLD'ers de hulp krijgen die bij het individu past.
wel of niet vertellen op het werk/ stage/ school
Leerlingen met NLD die stage gaan lopen of ergens gaan werken vragen zich af of zij het bedrijf wel of niet zullen inlichten dat zij NLD hebben. Het advies dat vaak wordt gegeven is om het juist wel te vertellen en vooral te vertellen wat dit voor de leerling betekent. Dit kan meer weerstand, maar ook meer begrip met zich meebrengen. Een andere reden om het te vertellen is dat de NLD-leerling op een andere manier leert en daarom op een andere manier begeleiding nodig heeft. Door het te vertellen kunnen zij ook meer bekendheid geven over NLD. Als zij het niet vertellen kunnen anderen zelf dingen gaan invullen, zoals dat zij lui of ongemotiveerd zijn.
Vermoeidheid
Zij klagen veelal over vermoeidheid op stage- en werkplekken. Het is de jongeren niet altijd duidelijk waarvan zij zo moe worden. Na het werk kunnen zij thuis niet veel meer hebben en dat kan leiden tot ruzie met de andere gezinsleden.
Het advies dat een jongere geeft aan anderen is om ieder half uur een minuut afstand te nemen van het werk. Tijdens deze korte onderbreking kan de jongere bedenken wat er voor werk gedaan is en hoe het gedaan is. Maak ruimte om jezelf hiervoor een compliment geven. Bekijk hierna wat de volgende prioriteit is voor het komende half uur. Hierdoor kan de jongere trachten het geheel te overzien. Na deze minuut voegt de jongere zich weer in de groep.
Een jongere geeft aan dat het verstandig is na een MBO- of HBO opleiding een baan te zoeken van 3 of 4 dagen om daarna bij te kunnen komen op de vrije dagen.
Een ander advies luidt om vroeg te slapen om jezelf overdag wakker te houden en hiermee voldoende energie voor overdag te hebben.
Waar de volwassenen in hun (sociale) leven tegenaan kunnen lopen:
Zij kunnen moeite hebben met het aangaan en behouden van relaties.
In het werk lopen zij vaak vast. Verbaal zijn zij heel sterk. Ze zijn door deze verbale sterkte in staat, zoals zij dit zelf omschrijven, om lang poppenkast te spelen. Hierdoor worden zij vaak hoog ingeschat. Zo komen zij bijvoorbeeld gemakkelijk door een sollicitatieronde heen. Als zij worden aangenomen dan beginnen vaak problemen met functioneren.
In deze maatschappij wordt er verwacht dat alles snel en goed gebeurt. Als mens worden wij van alle kanten overladen met informatie. Voor mensen met een non-verbale leerstoornis is een te grote hoeveelheid informatie en een hoog tempo niet te verwerken. Dit wordt door de buitenwereld niet begrepen of er wordt met ongeduld op gereageerd.
Voor het aanleren van de meest eenvoudige activiteiten hebben zij veel stapsgewijze uitleg nodig. Dit maakt dat zij zich dom voelen en geen sterk zelfbeeld opbouwen.
De bovengeschetste moeilijkheden komen de volwassenen zowel in hun werk als in hun privé-leven tegen.
Enkele voorbeelden hiervan zijn: een vakantie boeken, ergens de weg naar toe vinden een telefoongesprek voeren, in de winkel afrekenen.
Komen zij in nieuwe situaties terecht waarin zij spontaan moeten reageren dan weten ze niet meer wat zij moeten doen of zeggen.
Het plannen en organiseren van het huishouden is een hele opgave. Dit leidt tot een achterstand in het huishouden en uiteindelijk tot een chaos in huis. Het onvermogen om structuur in de ontstane chaos aan te brengen durven zij niet aan de buitenwereld te tonen. Het bezoek wordt dan buiten de deur gehouden. Zo komen deze mensen in een isolement terecht.
Activiteiten zoals fietsen, autorijden, strijken, kleding wassen zijn voor hen niet gemakkelijk om te leren. Routineklussen zoals het dweilen en stofzuigen gaan meestal wel goed. Ze kunnen moeite hebben met het aanleren van nieuwe praktische vaardigheden. Ze worden nerveus van apparaten die zij niet kennen. Alles moet stapje voor stapje worden uitgelegd waarbij geduld en herhaling belangrijk zijn. Een papieren gebruiksaanwijzing met een duidelijke uitleg van elke stap kan goed werken. De volwassenen willen het liefste op iemand terug kunnen vallen als zij in paniek raken wanneer iets niet lukt.
In winkels kunnen zij alles over het hoofd zien. Het is net alsof zij ziende blind zijn. Velen geven aan sociale vaardigheden op latere leeftijd te hebben bijgespijkerd. Zij voelen zich incompleet in hun sociale gedrag, omdat zij hun ogen niet gebruiken en gezichten moeilijk herkennen. Zij proberen dit te compenseren door naar de stem van de persoon te luisteren waarmee zij communiceren. Dit komt doordat deze mensen gemakkelijk auditief informatie opnemen.
Daarentegen het herkennen van non-verbaal gedrag van anderen is heel moeilijk, omdat dit veel meer visueel gericht is.
"Doen" kan erg moeilijk zijn. Zij zien wel wat er moet gebeuren, maar het komt er niet van om de stap te nemen om het knopje van het doen om te zetten. Er wordt eerst een poos tegen de taken aangehikt. Dit kost veel energie.
Zij geven aan dat zij er moe van worden om steeds met het hoofd bezig te moeten zijn en om alles weer op een rijtje te zetten. Zij worden niet alleen moe van de stoornis, maar zij balen er ook van.
Ze moeten steeds rekening houden met het inplannen van de dagen en dan vragen zij zich af hoe het toch komt dat zij geen energie meer hebben om extra dingen te doen. "Hoe het komt dat alles zoveel meer moeite kost dan bij een ander" en "hoe kan het dat zij vaak zo moe zijn" zijn vragen die zij zich regelmatig stellen.
Wat nog wel eens gebeurt is dat derden zich richten tot de ouders voor het stellen van vragen over de volwassene terwijl deze erbij aanwezig is. Zij ervaren dit als uitermate storend.
waar kan iemand met nld tegen aan lopen tijdens werk
1. zelf dingen bedenken
2. ruimtelijk inzicht gebruiken
3. werken in constant wisselende omstandigheden
4. rekenen
5. ongestructureerd werk
6. teksten direct kunnen begrijpen
7. het vasthouden van informatie van een cursus
8. communiceren